Op wandel in de Scheldepolders: in het spoor van de berooide generaal en de kunstminnende zeilfabrikant
Met de wandelroute Scheldepolders doorkruis je de polderlandschappen rond Zandvliet. Onderweg passeer je het pronkstuk van Edouard Kums en zie je sporen van de fortificaties van Zandvliet, aangelegd door de tweede beste generaal van de 17de eeuw.
De polderdorpjes Zandvliet en het nabijgelegen Berendrecht zijn gegroeid uit een eeuwenlang getouwtrek tussen mens en rivier. Het grondgebied van beide dorpen werd gewonnen door het indijken van de Schelde vanaf 1037. Doorheen de jaren moesten de inwoners van Zandvliet herhaaldelijk hun gronden opnieuw op de rivier veroveren na grote overstromingen. Daarbovenop werden de dijken soms ook opzettelijk doorgestoken door soldaten die de polders strategisch onder water wilden zetten.
De sporen van die vroegere dijken zijn nu nog te zien in het landschap rond Zandvliet. Je wandelt onder meer langs Zoutedijk. Die straat ontleent haar naam aan de dijk die er al in 1119 aangelegd werd. De oorspronkelijke Zoutedijk verdween pas halfweg de 20ste eeuw door de aanleg van het kanaaldok. Als je hier langs het kanaal wandelt, moet je trouwens de schepen eens in de gaten houden als ze langskomen. Varen die nu hoger dan jij wandelt?
De ster van Zandvliet
In het stratenplan van Zandvliet zal je nog een historische getuige aantreffen: de Conterscherp. Als de contouren van die straat je aan een ster doen denken, ben je op de goede weg. Het zijn de overblijfselen van de omwalling die de Spaanse legerleider Spinola er in 1622 liet aanleggen. Conterscherp is dan ook een verbastering van ‘contrescarpe’, wat zoveel betekent als: de overkant van de slotgracht.
Spinola liet de stervormige omwalling aanleggen om Hollandse invallen af te slaan. Hij vocht rond die tijd namelijk een behoorlijk bloederige rivaliteit uit met Maurits van Oranje. Hij was zo succesvol dat Maurits schoorvoetend moest erkennen dat Spinola “de tweede beste militaire leider van de eeuw” was. Maar Spinola’s succes had ook een keerzijde. Hij bekostigde zijn militaire expedities uit eigen zak en Spanje was niet geneigd hem terug te betalen. Zo kwam Spinola aan z’n einde: arm, maar berucht.
Man van zeilen en doeken
Terwijl de Scheldepolders-route je langs de Conterscherp leidt, kom je nog een historisch pareltje tegen: het Hof van Kums. Edouard Kums was een Antwerps zeilfabrikant en gerenommeerd kunstverzamelaar. Zijn goede smaak zie je terug in het charmante kasteeltje dat hij in 1887 liet bouwen. De oorspronkelijke toren werd jammer genoeg gekortwiekt door Duitse troepen in 1917, maar de glazen koepels en kantelen bleven wel intact. Zeker de moeite waard om even bij stil te staan!
Wandel jij ook eens graag door de geschiedenis van Zandvliet? Download dan de wandelroute Scheldepolders van onze partner Stad Antwerpen.